ვოტსონის ბლოგი
Tuesday, September 27, 2016
რას გვასწავლის თრუმენის შოუ
Thursday, June 18, 2015
რა არის დრო?
ერთხელ ერთი ცნობილი მეცნიერი (სამწუხაროდ არ მახსოვს ვინ) ატარებდა ლექციას იმის შესახებ თუ როგორ ბრუნავს დედამიწა მზის გარშემო და თავის მხრივ მზე ვარსკვლავების უზარმაზარი კრებულის ცენტრის გარშემო, ლექციის დასასრულს ოთახის ბოლოს მჯდარი პატარა მოხუცი ქალბატონი ადგა და თქვა:
- რასაც თქვენ ბრძანებთ, სრული აფსურდია. სინამდვილეში სამყარო ბრტყელი დისკია, რომელიც უზარმაზარ კუს ზურგზე დგას.
- კუ რაღაზე დგას?
- მის ქვემოთ ბოლომდე სულ კუებია...
დღეს-დღეობით ამ თეორიას ბევრი ჩვენგანი სისულელედ ჩათვლის მაგრამ რატომ გვგონია რომ "კუს უსასრულო თეორიაზე" მეტი ვიცით სამყაროს შესახებ? მე თუ მკითხავთ ბევრ ჩვენგანს ამაზე დიდი წარმოდგენა სამყაროზე არ აქვს და ეს საკმაოდ დიდი პრობლემაა, რადგან ჩემი აზრით ყველაზე დიდი საიდუმლო სწორად სამყაროს შეცნობა და მისი აღწერაა, და ეს პროცესი საკმაოდ საინტერესოა...
საიდან მოვიდა სამყარო და სად მიდის იგი? როგორია დროის ბუნება? როგორ შეიქმენა სამყარო?
შევეცდები ამ კითხვებზე დამაჯერებული ან დაუჯერებელი პასუხები გაგცეთ...
დავიწყოთ დროის ბუნებით. დღეს-დღებოითაც ბევრი კითხვა არსებობს დროზე. როდის დაიწყო დროის ათვლა? არის თუ არა დრო ილუზია? რატომ დაიწყო? არსებობდა თუ არა დროს სამყაროს შექმნამდე (როგორსაც მას დღევანდელი სახით ვიცნობთ) და ა.შ.
შეგვიძლია დავიწყოთ თავიდან (სამყაროს შექმნიდან). სამყაროს წარმოშობის საწყისად მეცნიერები დიდი აფეთქებას მიიჩნევენ და საკმაოდ საფუძვლიანადაც... (სამყაროს თავდაპირველი სახე ერთ ძალიან მცირე წერტილში იყო მოქცეული, რომელიც დიდი სიმკვრივის გამო აფეთქდა, სინათლის სისწრაფეზე სრაფად გაფართოვდა და მისი გაფართოება დღესაც მიმდინარეობს), ჩემი აზრით დროის ათვლა სწორად აქედან დაიწყო, მაგრამ იბადეება კითხვა თუ რატომ მოხდა სამყაროს ასეთი შეკუმშვა დროის მაინცდამაინც იმ მონაკვეთში როდესაც ეს მოხდა, რა ხდებოდა "დიდ აფეთქებამდე" და რატომ მოხდა "დიდი აფეთქება" იმ დროის მონაკვეთში როდესაც ეს მოხდა? მე თუ მხითხავთ ამ კითხვის დასმას აზრი არააქ, რადგან ჩვენთვის აბსოლიტურად უმნიშვნელოა დრო არსებობდა თუ არა სამყაროს შექმნამდე...
ერთ მარტივ მაგალითს მოვიყვან: თუ ჩვენ შავ ხვრელში საათს ჩავუშვებთ მისი მოძრაობა ნელ-ნელა შენელდება და ბოლოს საერთოდ გაჩერდება. შესაბამისად, დიდი ალბათობით, დიდ აფეთქებამდე დრო არ არსებობდა და თუ არსებობდა მის არსებობას აზრი არ ქონდა რადგან დროის აღქმა არავის შეეძლო...
ჯერ კიდევ, არისტოტელეს და ნიუტონს სჯეროდათ, რომ დრო აბსოლიტურია, ეს ნიშნავს იმას რომ ორ მოვლენას შორის დროის ინტერვალის ცალსახად განსაზღვრისას დრო აუცილებლად ერთნაირი იქნება, ვინც არ უნდა გაზომოს იგი. მათი აზრით დრო სრულიად გამოყოფილი იყო სივრცისგან და იგი იყო "ცალკეული განზომილება". ეს ყველაფერი მართალია როდესაც გვაქვს საქმე ჩვეულებრივად მოძრავ საგნებთან მაგალითად, სათამაშო მაქნასთან ან თუნდაც ჩვეულებრივთან, მაგრამ საქმე სულ სხვანაირადაა, როდესაც საქმე სინათლის სიჩქარეს ეხება. სინათლის სიჩქარის მნიშვნელობა ერთნაირი უნდა იყოს ყველა დამკვირვებლისთვის მათი მოძრაობის სიჩქარის დამოუკიდებლად. ალბათ ყველა მოსწავლემ იცის ფარდობითობის თეორიის ფორმულა e=mc კვადრატს (E-ენერგია, m - მასა, c - სინათლის სიჩქარე) და კანონი რომ არც ერთ სხეულს არ შეუძლია მოძრაობა სინათლის სიჩქარეზე სწრაფად. ენერგიისა და მასის ექვივალენტობის გამო რომელიც სხეულს ენიჭება სიჩქარის მატებასთან ერთად, ანუ სინათლის სიჩქარით მოძრავ სხეულს ემატება მასა, ანუ ენერგია - ის მძიმდება... სწორად ამიტომ არის შეუძლებელია სინათლის სიჩქარით გადაადგილება, რადგან მისი მასა თუ უსასრულოდ დიდი გახდება, მასისა და ენერგიის ექვივალენტობის გამო მას დასჭირდება უსასრულოდ დიდი ენერგია...
Subscribe to:
Posts (Atom)